Chwasty w ogrodzie – szkodliwe czy pożyteczne?

Każdy posiadacz ogrodu doskonale zdaje sobie sprawę z tego, że prawie zawsze obok rośliny, którą sam posadził, wyrosną nieproszeni goście w postaci chwastów. Nie tylko oszpecają one ogród, ale również wpływają niekorzystnie na rozwój innych roślin. Z drugiej jednak strony, o czym nie każdy wie, chwasty posiadają także i zalety.

Podstawowym negatywnym skutkiem ich występowania jest zubożenie zasobów energetycznych w glebie. Każda roślina pobiera z ziemi wodę oraz składniki pokarmowe niezbędne do przeżycia. Wraz ze wzrostem konkurencji o dostęp do nich, rośnie również ryzyko, że rośliny ozdobne nie będą miały możliwości odpowiednio się rozwijać. Wynika to z faktu, że chwasty są roślinami dzikimi – wykazują większą wytrzymałość i zdolność adaptowania się do warunków otoczenia. Dodatkowo rosną szybciej i często są dużo silniej ukorzenione w glebie. Ich lepszy rozwój powoduje także szkodliwe zacienienie innych roślin. Dodatkowym problemem jest fakt, że część z nich posiada właściwości trujące – mogą być zatem niebezpieczne dla dzieci i zwierząt przebywających w ogrodzie.

Powyższe aspekty decydują o tym, że z chwastami należy walczyć. Pierwszy krok powinien zostać postawiony jeszcze zanim rozpocznie się aranżację ogrodu. Przed zasianiem trawy czy też pierwszych roślin ozdobnych, można zastosować dwa rozwiązania. Pierwszym z nich jest gruntowne przekopanie ogródka i usunięcie z ziemi wszystkich chwastów i fragmentów ich korzeni. Najlepszym rozwiązaniem będzie pozostawienie ziemi na okres około trzech tygodni. W tym czasie przeoczone rośliny i zawarte w glebie nasiona powinny zacząć kiełkować i stać się widocznymi, dzięki czemu możliwe będzie pozbycie się ich.

Drugą metodą jest wykonanie oprysku. Kontakt z liśćmi lub łodygami przenosi preparat do wnętrza rośliny, przez co powinna uschnąć w przeciągu kilku tygodni. Skuteczność środka uzależniona jest od jego kontaktu z fragmentem rośliny ponad ziemią – oznacza to, że nie ma on wpływu na nasiona zawarte w glebie. Trzeba pamiętać, że wraz z chwastami uschnie również znajdująca się w ich otoczeniu trawa.

Wyniszczenie chwastów jeszcze przed założeniem ogrodu niestety nie oznacza ich całkowitej eliminacji. Permanentne usunięcie jest praktycznie niemożliwe, dlatego warto przygotować się na konieczność regularnego pielenia. Najlepszym momentem na pozbycie się chwastów jest czas, gdy mają kilka centymetrów wysokości. Dzięki temu siła ukorzenienia nie jest jeszcze duża – zmniejsza to ryzyko uszkodzenia sąsiadujących z nimi roślin. Wówczas możliwe jest także zminimalizowanie ryzyka rozprzestrzenienia się nasion.

Mało kto ma świadomość zalet chwastów. Jedną z najbardziej oczywistych korzyści jest przyciąganie owadów – zarówno tych, które pomogą w utrzymaniu zdrowia roślin, ich zapylaniu, jak i motyli wnoszących wiele uroku do zielonego miejsca odpoczynku. Okazuje się również, że niektóre chwasty, w kontrolowanych ilościach, mogą korzystnie wpływać na wzrost pozostałej roślinności. Przykładem takiej zależności jest zwiększenie zasobów olejków eterycznych w ziołach, które rosną w pobliżu krwawnika pospolitego. Chwasty bywają także pomocne podczas zakładania ogrodu – ich występowanie często jest oznaką gatunku gleby. Pozwalają także na określanie fenologicznych pór roku. Niektóre chwasty, jak na przykład mniszek lekarski czy podbiał, ma zastosowanie w zielarstwie. Największym zaskoczeniem może okazać się wykorzystywanie chwastów w kuchni – komosa po ugotowaniu może być zastępstwem dla szpinaku.

Jak widać, pomimo szkodliwego oblicza chwastów, można znaleźć też bardziej przyjazną stronę tego typu roślin. Trzeba pamiętać jednak, że najważniejszy jest umiar. Skrawek ogrodu, w którym znajdzie się kilka chwastów, nie zrujnuje doszczętnie ciężkiej pracy włożonej w uprawę swojego skrawka zieleni – wręcz przeciwnie, może okazać się bardzo przydatny.